Eén van de meest (onder)gewaardeerde keukengereedschappen is de kaasschaaf. Dagelijks gebruikt en de aanwezigheid wordt als vanzelfsprekend beschouwd. Een beetje huishouden heeft er minstens twee. Een kaasschaaf met een verlengd dun blad voor de hardere oude en belegen kazen en een kaasschaaf zonder verlengd blad voor de zachte jonge kazen. Altijd aanwezig in Noordwest Europa, en dat merk je vooral als je daarbuiten een plak kaas voor op je brood wilt snijden.

Onverwacht modern ook, de kaasschaaf. Pas in 1925 uitgevonden door Thor Bjørklund in Noorwegen. Een timmerman die naar men zegt op het idee kwam door zijn eigen gereedschap: de houtschaaf. In 1927 begon de commerciële productie en daarna was er geen weg meer terug. Onverwacht stabiel ook, het ontwerp. De patenttekeningen van Bjørklund laten een kaasschaaf voor harde kazen zien die precies lijkt op de moderne kaasschaven. De functie dicteert de vorm.

Onmisbaar in Nederland. Niet in bijvoorbeeld Italië. Veel harde kazen daar zijn te brokkelig voor de kaasschaaf. De kaasrasp is daar onmisbaar. Met de import van buitenlandse kazen kwam de kaasrasp ook in Nederland op tafel. De kaasschaaf veelal voor bij de broodmaaltijden, de kaasrasp vooral bij het warme eten.

Spaghetti bolognese pie: zowel de kaasschaaf als de kaasrasp gebruikt.

Nog niet opeten

Voor de spaghettibodem met kaassaus

• 350 gram spaghetti
• 35 gram Gruyère kaas
• 30 gram bloem
• 25 gram ongezouten roomboter
• 200 ml koude melk
• 1 ei
• 1 knoflookteentje
• peper

De kaassaus op basis van een béchamel geeft de spaghettibodem een eigen smaak. Het ei helpt tevens om de boel hij elkaar te houden.

Voor de bolognesesaus

• 200 gram rundergehakt
• 200 gram varkensbraadworst
• 400 gram passata saus
• 1 wortel
• 2 laurierblaadjes
• 1 eetlepel tomatenpuree
• 1 theelepel gedroogde oregano
• 60 milliliter Gewürztraminer wijn
• 80 gram Gruyère kaas
• peper

Authentieke bolognesesaus bevat nog andere ingrediënten, maar voor deze pie is dit voldoende.

Aan het werk (ongeveer 60 minuten)

De bolognesesaus

Verhit een klontje boter in een grote koekenpan zodat straks het vocht makkelijker verdampt. Snij de uien fijn. Fruit de ui tot deze zacht is.

Haal de velletjes van de braadworsten en scheur het vlees in grove stukjes, Rul eerst het gehakt los in de braadpan en voeg dan pas de worststukjes toe. Braad het gehakt en de worstenstukjes gaar. Voorzichtig roeren zodat de stukjes worst heel blijven. Alle vrijgekomen vet daarna verwijderen.

Snij de wortel in hele kleine kubusjes, en brunoise. Voeg de wortel, passata, tomatenpuree, oregano en Gewürztraminer toe. Even door elkaar roeren en dan de laurierblaadjes erin onderdompelen. Op een matig vuur 30 minuten laten sudderen en indikken tot bijna alle vocht is verdwenen.

Verwarm de elektrische oven voor op 180°C.

Beboter een pie schaal met hoge randen en een diameter van 9 inch (of een ovenschaal met een diameter tussen de 22 en 23 centimeter).

De spaghettibodem met kaassaus

Kook de spaghetti 1 minuut minder dan de voorgeschreven al dente tijd.

Schaaf de Gruyère kaas met de kaasschaaf in dunne plakjes.

Zeef de bloem boven een kom. Neem een pan met een dikke bodem. Doe de boter in de pan en verhit deze op matig vuur tot het niet meer bruist. De boter mag niet verkleuren want we maken een blanke roux. Het vuur laag zetten.

Voeg de bloem in één keer toe aan de boter. Meteen flink roeren met een slanke spatel. En blijven roeren. Na een paar minuten is de roux gaar. Stoppen voordat het gaat verkleuren. Voeg de koude melk al roerend met een garde beetje bij beetje toe. De volgende hoeveelheid melk pas toevoegen als de vorige hoeveelheid melk volledig is opgenomen. Op laag vuur daarna al roerend ongeveer 3 minuten zacht laten koken. Het lijkt er altijd op dat het maar niet dikker wil worden, maar zodra de bloem gaat werken voel je aan de weerstand dat het al roerend steviger wordt.

Neem de pan van het vuur en meng er de dunne plakjes Gruyère kaas doorheen. Even laten staan zodat de kaas warm kan worden. Daarna roeren met de garde tot een egaal mengsel is verkregen.

Pers een knoflookteentje fijn en meng het door de kaassaus. Verder op smaak brengen met gemalen peper.

Giet de spaghetti af. Niet afspoelen. De vrijgekomen zetmeel helpt om de spaghetti bijeen te houden. Met twee messen de spaghetti in kleine stukjes snijden.

Meng de kaassaus er doorheen. Klop het ei los en meng deze ook door de spaghetti.

Bedek de bodem en de randen van de pie schaal met de spaghetti. Er ontstaat in het midden een kuil, ideaal voor de vleessaus. Leg de bolognesesaus, zonder de laurierblaadjes, in de kuil en maak de bovenkant glad.

Rasp de Gruyère kaas en verdeel deze over de gehaktsaus, maar niet over de spaghetti randen.

Bakken in de oven voor 15 tot 20 minuten tot de bovenkant mooi goudbruin is en de top van de spaghetti rand nog niet hard is geworden.

Resultaat

Spaghetti bolognese, maar dan anders. De bolognesesaus smaakt heerlijk romig.

Lekker met beetgare broccoli.

Ook goed te eten zonder de oven. Laat dan het ei weg uit de kaassaus.