Herfst. Het is weer tijd voor zelf geraapte bosvruchten.

Geïnspireerd op pinolata, een Italiaanse pijnboompittencake (pino betekent pijnboom), en Nederlandse beukennootjes. Een faggiolata? (Want faggio betekent beuk.) Beukennotencake. Over 1 ding zijn de oud-Romein Plinius en ik het namelijk helemaal eens: beukennoten zijn heel erg lekker.

Zoals eerder geschreven, beukennoten zijn in mijn omgeving niet te vinden. Geen nood, bij familie staan ze om de hoek. Maar toen we een keer terugreden van boven het IJ, via de A9 dit keer, hebben we een tussenstop gemaakt in het Amsterdamse Bos. Even een stuk wandelen. En dat bos staat tjokvol met beuken, naast vele andere boomsoorten. (Maar helaas is de tamme kastanje nauwelijks aanwezig anders hadden we die vruchten meteen meegenomen – zie onder.)

Het Amsterdamse Bos is een aangelegd bos. Tussen 1934 en 1940 werkten naar verluidt 20.000 mensen aan de aanleg. Niet helemaal vrijwillig, want in die jaren van grote werkloosheid werd de aanleg van het bos aangewezen als werkverschaffingsproject. Was je werkloos, dat had je toch ineens werk. Met als betaling een uitkering, dat wel. Het Amsterdamse bos is niet alleen bos. Er is ook veel water en grasland. Gevarieerd aangelegde vrije natuur, om in te recreëren.

Genoeg parkeerplaatsen aan de randen. Veel auto’s, maar het bos is zo groot dat je andere mensen in de herfst nauwelijks tegenkomt. Eenmaal in het park zie je terug dat het is ontworpen met de Engelse landschapsstijl in het achterhoofd. Door het vele water blijf je over bruggen lopen. Daarvan zijn er 67 van de hand van architect Piet Kramer. De bruggen zijn allemaal verschillend. Voor een deel zelf te ontdekken door de zogeheten bruggenroute te lopen. Daar is meer tijd voor nodig dan een tussenstop langs de A9 oplevert.

Grote trekpleisters zijn de Schotse Hooglanders. Wisten we niet, maar we kwamen ze wel tegen. Toch nog maar een stukje omgelopen naar de parkeerplaats.

In het Amsterdamse Bos staan zowel jonge als oudere beukenbomen. Ze kunnen wel meer dan 200 jaar oud worden. Dat is handig want beukennoten krijgen ze pas als ze ongeveer 50 jaar (of ouder) zijn. Beukennoten zoeken doe je daarmee onder hoge bomen met een dikkere stam. Sinds de aanleg van het Amsterdamse Bos zijn ruim 80 jaar voorbij gegaan: er zijn beukennoten bij de vleet, vooral in mastjaren.

De vrucht van een beuk is goed verpakt. Om de vrucht zit een vliesje en daaromheen zit weer een verhoute vruchtwand. Maar dan nog moet je er op tijd bij zijn. Ook kevers zijn dol beukennootjes, gezien de vele lege nootjes met een gaatje in de bast. Die vruchtwand heeft drie zijden. Doordat twee beukennootjes tegen elkaar zitten in een stekelig napje hebben de twee beukennootjes samen nog 4 vrije kanten over. Het napje past perfect om die twee nootjes en als de nootjes rijp zijn splijt dat napje niet toevallig open langs 4 naden.

En zijn de beukennootjes eruit, die zijn je 2 driehoekjes aan de binnenkant van het napje waar de nootjes vast hebben gezeten.

Nog wel veel werk om ze daarna van bast en vel te ontdoen, maar de beloning in smaak vergoed alles.

Nog niet opeten

• 90 gram beukennootjes
• 160 gram patentbloem
• 140 gram ongezouten roomboter
• 60 gram kristalsuiker
• 30 gram donkere basterdsuiker
• 1 citroen
• 2 flinke eetlepels dikke yoghurt of kwark
• cayennepeper naar smaak (1 volle theelepel bijvoorbeeld)
• 2 eieren

Aan het werk

Met een scherp keukenmesje de top van een beukennootje halen en de verhoute vruchtwanden verwijderen. Je bent wel even bezig, dus ga er even goed bij zitten.

Laat de boter op kamertemperatuur komen.

Beboter en bebloem een bakblik met een diameter van 22 centimeter.

Intussen beukennootjes roosteren in een droge koekenpan, op laag vuur. De velletjes knappen en de beukennootjes dansen 1 voor 1 in de pan. Uit de pan de beukennootjes tegen elkaar aanwrijven zodat je kale beukennootjes overhoudt.

Rasp de gele schil van de citroen. Het citroensap wordt niet gebruikt in dit recept.

Verwarm de elektrische oven voor op 175°C.

Vijzel ⅔ van de beukennootjes in grove stukken.

Meng de boter en de suikers door elkaar en mix deze met een mixer op hoge snelheid voor 5 minuten tot het volume verdubbeld is.

Voeg de bloem toe en meng het eerst met een spatel en daarna met je handen door het boter/suiker mengsel.

Mix er dan 1 voor 1 de eieren doorheen. Voeg de citroenrasp, de gevijzelde beukennootjes en de yoghurt toe en mix alles goed door elkaar.

Spatel daarna het cakebeslag in het bakblik en maak de bovenkant egaal. Verdeel de resterende beukennootjes over de bovenkant.

Zet het bakblik voor 40 minuten in de oven of tot een satéstokje er droog uitkomt.

Een 20 minuten laten afkoelen voordat je de cake uit het bakblik haalt.

Daarna op een rooster helemaal laten afkoelen.

Resultaat

Een faggiolata, geïnspireerd op pinolata. Lekker.

Referentie

Het Amsterdamse Bos en de bruggenloop route.

Tamme Kastanje in het Amsterdamse Bos

Toch maar eens navraag gedaan waarom we geen tamme kastanje tegenkwamen. Een onbevestigd gerucht is dat er maar 1 tamme kastanje in het hele bos zou staan. Op zich is dat niet heel vreemd, want het Amsterdamse Bos is aangelegd omdat er te weinig groen in Amsterdam was. De echt welgestelden hadden landgoederen en heerlijkheden ten oosten van Amsterdam, waar wel aan een gevarieerde bomenaanplant werd gedaan.

We kregen meteen informatie waar die ene boom dan zou staan. Bij brug 528. Dus nog maar een keer gestopt in het Amsterdamse Bos. Nu op de parkeerplaats ‘Groot Kinderbad’. En hemelsbreed op bijna 200 meter van waar je de auto neerzet, daar staat dan die tamme kastanjeboom.

Brug 528, met de tamme kastanjeboom rechts aan de overkant.

En inderdaad. Aan de westkant van de brug staat de boom, meteen naast het pad. Het is alleen geen boom die veel bolsters heeft. Op de grond lagen ook geen oude opengebroken exemplaren. En in de boom zaten er maar een paar. Geen goede zoekplek, vooral ook omdat er veel mensen langs lopen die de enkele tamme kastanjes die er wel zijn al oprapen. Want ten noorden van de A9 is het een stuk drukker in het bos dan ten zuiden van de A9.

Toch wat gevonden. Als iedereen onder de boom zoekt, dan maar aan de andere kant van het pad gekeken: de takken hangen bijna over het pad heen. Deze tamme kastanjes gepoft en in stukjes op een pizza opgegeten.

Terug naar beukennootjes

Wat een hele goede plek is om beukennootjes te vinden in het Amsterdamse Bos, is op de stenen aan de noordkant van het ‘Groot Kinderbad’, bij de rij van oude beukenbomen. Een klein stukje doorlopen maar, hemelsbreed iets meer dan 200 meter. Waar op een zachte bosbodem de beukennootjes vaak in de napjes blijven zitten na de val uit de boom, zorgen de harde stenen ervoor dat de beukennootjes hier los op de grond liggen. Dat is makkelijk rapen.