‘Met zonder’ is een van die combinaties van woorden die bij mensen heel verschillende reacties kan oproepen. Van grote ergernis tot een brede glimlach. Vaak gekarakteriseerd als kindertaal of, voor de puristen, een kindertaalfout. Maar ook volwassenen gebruiken de combinatie met zonder regelmatig.

En in een tijd waar iedereen gedwongen wordt om de Engelse taal te beheersen, is het eigenlijk helemaal niet zo raar. Want een Engels equivalent van met zonder is het woord without. Without betekende oorspronkelijk aan de buitenkant, en was daarmee de tegenhanger van within, aan de binnenkant. Later, vanaf rond 1200, is without het gebrek aan iets gaan betekenen. Kinderen leren dus al heel snel in twee talen dat zonder iets with out is, met zonder. Talen leren, het kan verwarrend zijn.

Het woord hummus komt van een Arabische woord dat kikkererwten betekent. En kikkererwten worden al meer dan 8.000 jaar gegeten. De wilde kikkererwt komt oorspronkelijk uit wat nu Zuidoost-Turkije en Noord-Syrië is. Het lijkt mij een kleine stap om kikkererwten eens een keer te pureren als ze zachtgekookt zijn. Dat zal dan ook wel snel in onze historie zijn gebeurd. Hummus met zonder tahini. Waarschijnlijk een wat grotere stap die daardoor ook wat later is gemaakt is om de kikkererwtenpuree te vermengen met sesamzaadpasta, tahini.

Meestal is hummus zacht en eet je het als dip met pitabroodjes. Wij dippen niet zoveel en eten de hummus eerder als bijgerecht. Wat dikkere hummus met tahini dus en niet met zonder tahini. Hummus ook die de koelkast niet gezien heeft.

Je kijkt even niet en het onderste puntje is er al vanaf gesnoept

Het eerste geschreven recept waar iedereen nu naar refereert is van een hummus kasa gerecht, dat lijkt op hummus bi tahina maar het niet is, en is opgeschreven in kookboeken uit de 13e eeuw uit Cairo, Egypte. Hummus kasa bevat nog geen citroen of knoflook, wel azijn, noten, kruiden en specerijen. Tegenwoordig noemen we een gerecht hummus met tahini als het minstens kikkererwten, tahini, knoflook en citroensap bevat. Maar er worden wel veel meer ingrediënten doorheen gemengd. Onze dikkere hummus heeft sporen van milde paprikapoeder en losse kikkererwten erbovenop voor het tafel effect.

Nog niet opeten (15 minuten)

Voor de tahini

• 1 eetlepel sesamzaadjes
• olijfolie

Voor de hummus

• 100 gram gedroogde kikkererwten
• 1 uitgeperst knoflookteentje
• 1 eetlepel olijfolie
• 1 eetlepel vers citroensap
• snufje zout

Die 100 gram gedroogde kikkererwten levert ongeveer 200 gram gekookte kikkererwten, soms wat meer, soms wat minder. Een potje voorgegaarde kikkererwten gaat wel sneller maar levert minder lekkere hummus op.

Voor de hummus met tahini

• hummus van 200 gram gekookte kikkererwten
• 1 eetlepel tahini

Aan het werk

Spoel de kikkererwten schoon en leg ze in een kom. Giet er flink wat koud water overheen. Ze moeten onder water blijven staan terwijl ze in volume 2 keer zo groot worden. Laat dit een 10 uur staan, of een nacht, ook prima. Overgieten in een vergiet en laten uitlekken.

Breng een pan water aan de kook. Kook de kikkererwten tot ze gaar en zacht zijn, 1 tot 1,5 uur. Voor hummus moeten ze geen bite meer hebben.

Rooster de sesamzaadjes in een koekenpan zonder vet tot ze beginnen te geuren en goudbruin zijn. Laat ze afkoelen op een bord.

Doe de sesamzaadjes daarna in een staafmixer met wat olijfolie en maal ze fijn.

Maal de kikkererwten in een blender tot een puree samen met de tahini, knoflook, zout, citroensap en olijfolie.

Hoe meer olijfolie je toevoegt, hoe smeuïger het wordt.

Variaties

Veranderen van de hoeveelheden leveren veel verschillende smaken van hummus met tahin op. Aanpassen dus naar eigen smaak.