
Lemon bars en het oudst bekende recept
Lemon bars = boterkoek + lemon curd.
Boterkoek is al een paar eeuwen bekend in Nederland. De Britse variant heet buttery shortbread, zandkoekjes met wat meer boter. Shortbread is uitgevonden in Schotland, met een in 1736 opgeschreven recept en daardoor ook daar al een tijdje bekend. In Brittannië waren lemon curd (achtige) recepten vermoedelijk al tegen het einde van de 18e eeuw, maar zeker vanaf het midden van de 19e eeuw bekend. Je zou denken dat de combinatie dan ook al lang bekend is. Dat valt echter een beetje tegen, in ieder geval op schrift.
Het lijkt erop dat in het begin de eieren in de bodem gingen en niet in de vulling. Er zat ook nauwelijks citroen in. Het heette toen ook nog niet lemon bars maar crunchy lemon squares, bijvoorbeeld in 1958 in een recept van Mary Meade, verschenen in de Chicago Daily Tribune, 15 augustus, 1958. Noten zorgden voor de crunch. Vrij kort daarna ging er meer citroensap in de vulling.
Het oudste bekende recept zoals we nu lemon bars maken is echter relatief recent. Het is een inzending van Mrs. Eleanore Mickelson uit Milwaukee, in de krant Chicago Daily Tribune van 27 augustus 1962, in deel 3 op bladzijde 12. Het verscheen in de rubriek Today’s $5 Favorite Recipe. Op diezelfde bladzijde staat een volledig en uitgebreid dagmenu – ontbijt, lunch en diner – door, weer, Mary Meade.
Mary Meade was het pseudoniem dat de 5 voedselredacteuren van de Chicago Daily Tribune gebruikten van 1936 tot 1974. In 1964 verscheen het boek Mary Meade’s Country Cookbook. Volgens het voorwoord een boek over goede, eenvoudige Amerikaanse gerechten van de traditionele soort. Wat wij nu een ouderwetse keuken zouden noemen, of ook wel, een beetje denigrerend, Oma’s of Grootmoeders Kookboek. Mickelson’s recept is bijna iedereen vergeten. Dat komt omdat In 1963 Betty Crocker in Betty Crocker’s Cooky Book een recept publiceerde dat wel heel erg leek op het recept uit 1962. En wie kent in Amerika Betty Crocker nu niet.
Betty Crocker is echter ook een bedacht persoon, in 1921, de naam achter een slimme reclamecampagne. In 1950 verscheen de eerste uitgave van Betty Crocker’s Picture Cook Book in een oplage van 950.000 exemplaren. Sindsdien zijn er meer dan 75 miljoen exemplaren van versies van het rode Betty Crocker Cookbook gekocht. Slim adverteren loont. Inmiddels bevat het boek ruim 1500 recepten. Wie heeft er meer nodig? Mogelijk daardoor schrijft de ogenschijnlijke meerderheid van het internet dat 1963 het geboortejaar is van lemon bars. Het recept van Mickelson verscheen toch echt een jaartje eerder.
In de basis maken we nog steeds lemon bars volgens het recept van Mickelson en daarmee ook die van Crocker. Mickelson gebruikte al poedersuiker en (wel wat meer) kristalsuiker. Ook bakpoeder, dat niet in onze boterkoek zit. We doen er tegenwoordig standaard wel (veel) meer eieren in en soms ook nog wat wat maizena als bindmiddel. Dat laatste kan handig zijn want de bodem is anders heel bros.
Nog niet opeten
Voor de bodem
- 200 gram patentbloem
- 125 gram ongezouten roomboter
- 25 gram poedersuiker
Voor de vulling
- 3 eieren
- 2 eidooiers
- 5 eetlepels citroensap (aka sap van 1 citroen)
- 3 eetlepels patentbloem
- 100 gram fijne kristalsuiker
- snufje zout
Mijn afwijking van moderne recepten is (weer) minder suiker.
Aan het werk
Verwarm de oven voor op 175°C.
Met een vork de boter en de poedersuiker mengen. Begin je meteen met de mixer, dan stuift alle poedersuiker door je keuken.
Meng dan met een mixer de boter met de poedersuiker tot het luchtig is. Meng de bloem er goed doorheen. Kneden tot het kruimelig wordt. Verdeel dit over de bodem van het bakblik. Even aandrukken. De bovenkant mooi glad en egaal maken.
Bakken in de oven voor 10 minuten. Niet meer want dan is de koekjeslaag al harder geworden en blijft de vulling er straks niet aan vast zitten.
Klop de eieren los in een kom. Voeg het citroensap, bloem, suiker en zout toe. Meng alles goed door elkaar.
Giet het mengsel in het brownie blik.
Zet de ovenstand op 160°C en bak het voor ongeveer 25 minuten tot de vulling stevig is.
Helemaal laten afkoelen voordat je het in lemon bars snijdt.
Resultaat
Lemon bars = boterkoek + lemon curd. Verslavend lekker.
Variatie
Zonder de 2 extra eidooiers wordt het minder fel geel.
Dat kan je altijd verbloemen door er wat poedersuiker op te strooien.
Wil je een hogere vulling neem dan 2 of 3 keer zoveel van de ingrediënten voor die vulling. De baktijd wordt dan wel zo’n 50 minuten.
Referentie
Lemon Bars. Mrs. Eleanore Mickelson, the Chicago Daily Tribune, August 27, 1962 (Part 3, p. 12)
5 gedachten over “Lemon bars en het oudst bekende recept”
Hoi BroeR, ik vraag me soms af wat jouw achtergrond is en welk werk je nu doet. Je (Damten overigens ook) schrijft zulke informatieve én leuke teksten voor deze blog waardoor ik nieuwsgierig word! Ik snap overigens ook dat jullie daar geen uitspraken over doen want het gaat tenslotte om de heerlijkheden die jullie maken en waarover jullie schrijven. Dit recept ga ik snel maken, heb mijn collega’s in het nieuwe jaar wat lekkers beloofd en dit lijkt me ideaal als traktatie! Dank weer en ook aan jou de beste wensen voor een goed en kookvol (kookrijk?) 2022!
Leuk dat je interesse hebt. Maar ik blijf je het antwoord inderdaad schuldig.
Ik ben zo iemand die niet op social media zit. Alleen Reutel. En dan vooral voor de verhalen achter recepten, en de recepten zelf. Daarvoor hoop ik dat mensen naar dit blog komen, niet om wie ik ben of wat ik doe. Dat leidt alleen maar af van die verhalen en recepten.
Blijf wel nieuwsgierig, een belangrijke eigenschap van de mensheid.
Ook de beste wensen!
In tegenstelling tot mijn broer ben ik minder schuw wat betreft social media, al gebruik ik die vooral vanwege mijn werk. Ik adviseer over funerair erfgoed, wat ook de buitenlandse bezoeken verklaart die her en der ter sprake komen in de stukjes. Verder denk ik vooral (te) veel na over mijn maaltijden.
Groet!
Hoi Damten, leuk om iets meer over je te weten! Ik ben docent Engels met een grote passie voor alles Brits! Heb van mijn 18e tot 24e in Londen gewoond, eind jaren 80, begin 90. Ook ik denk erg veel na over de maaltijden hier in huis! Man en ik kunnen allebei goed uit de voeten in de keuken. Man meer van het vlees en de vis, ik meer van zoet en vega.
Ik hoop nog veel van jullie te lezen en te leren in 2022!
Leuk dat je ons blog zo trouw leest. Ben zelf niet zo van het zoet, heel af en toe maar. Waarschijnlijk omdat ik meestal het toetje niet haal 🙂