
Mujaddara: linzen, rijst en gebakken uitjes
1 van de culinaire dingen waar wij een zwak voor hebben is gebakken uitjes uit de winkel, verpakt en kant-en-klaar.
Pure gebakken uitjes. Nou ja, de ingrediëntenlijst meldt naast ui ook nog palmolie, tarwebloem of -meel, en zout. Of het zout echt nodig is? De palmolie daar worden ze in gefrituurd. Die tarwebloem komt van het beslag waar de gesneden uien eerst nog doorheen worden gehaald. Lijkt me meer een Nederlandse toevoeging. Als je ze zelf maakt zijn uitjes en goede frituurolie voldoende.
Als de hoeveelheden van de ingrediënten worden vermeld op de verpakking is het vaak 75% of 76% ui (een afrondingsverschilletje per merknaam?) en 1% zout. Het zou me daarom niet verbazen als ze allemaal worden gemaakt door dat ene bedrijf uit Kapelle, voorheen uit Sint-Maartensdijk, dat zelf meldt aan meer dan 50 landen te leveren (in 2021). Op hun website melden ze ook dat ze naast een eigen merk gebakken uitjes ook voor diverse private labels produceren. Oftewel, het wordt verkocht onder meerdere merknamen. Dat betekent dat je de goedkoopste gebakken uitjes per volume-eenheid uit de schappen kunt pakken. De inhoud is waarschijnlijk toch hetzelfde.
Mujaddara is een oud gerecht. De combinatie rijst, linzen en vlees staat al in een Iraaks kookboek uit 1126, Kitab al-Tabikh, te vertalen als een boek met gerechten. Een imposant kookboek overigens. Zo bevat het bijvoorbeeld een ingenieus recept om vis te garen, zodanig dat de kop is geroosterd, het midden is gebakken zonder olie of vet en de staart is gebakken in olie. En dat terwijl de vis nog 1 geheel is. Zo maar 1 van de meer dan 600 culinaire en medische recepten. Daar kom ik vast nog wel een keer op terug.
Mujaddara maak je met uien die al dan niet knapperig worden gebakken, gekaramelliseerd of gefrituurd in olie. Karamelliseren kost een uurtje. Bakken gaat sneller. Maar met kant-en-klare gebakken uitjes is de maaltijd ineens nog veel eerder klaar.
Linzen bevatten net als vlees ijzer, eiwit en B-vitamines en staan in hetzelfde vak in de Schijf van Vijf als vlees. Linzen zijn vleesvervangers. Zonder vlees was en is het een stukje goedkoper. Zo werd het gemeengoed in de Arabische wereld, waar dan nog wel kruiderij aan werd toegevoegd. Er bestaan compleet gepureerde versies, minder gepureerde versies en versies waar de rijst en linzen heel blijven, afhankelijk van het land of de regio. Het is lekker en daardoor nu nog veel breder verspreid over de globe.
Snelle, eenvoudige en goedkope maaltijd. Mujaddara met gebakken uitjes. Die uitjes komen zeer waarschijnlijk uit Nederland.
Er zijn vele linzensoorten, ook in kleur en maat. Gewoon diegene kiezen die je lekker vindt. Hier gekozen voor donkere linzen omdat die zeker heel blijven en mooi contrasteren in kleur met de rijst. Dit keer doen we het snel, gestoomde linzen uit blik gebruikt in plaats van een start met gedroogde linzen.
Standaard smaakmakers zijn komijn, koriander en/of munt. Normaal gesproken wordt er ook zout gestrooid over de mujaddara. Hier is geen extra zout nodig want dat zit al in de kant-en-klare gebakken uitjes, is die fabriekstoevoeging toch nog ergens goed voor.
Zilvervliesrijst, pandanrijst en basmatirijst zijn voorbeelden van langkorrelrijst. Hier basmatirijst gekozen, ook om de geur.
Nog niet opeten (per persoon)
- 160 gram donkere linzen uit blik, of toch 80 gram gedroogde linzen
- 80 gram basmatirijst
- kant-en-klare gebakken uitjes
- 3 eetlepels dikke (Griekse) yoghurt
- 1 afgestreken theelepel komijnzaadjes
- vers gemalen peper
Aan het werk
Kook de basmati rijst gaar volgens voorschrift. Giet het water af. Gebruik dit water om de linzen op laag vuur warm te maken.
Intussen de komijnzaden door de rijst mengen en nog een paar minuten afgedekt laten staan.
Meng dan de warme linzen door de rijst.
Verdeel het linzen-rijst mengsel over de borden. Leg er een grote dot yoghurt naast.
Zonder uien is de combinatie basmatirijst, linzen en komijnzaden al super.
Strooi er de gebakken uitjes overheen. Wat vers gemalen peper erop en direct serveren.
Resultaat
Geen wonder dat het zoveel gegeten wordt. Een hap zonder ui, dan proef je de komijn goed. Met ui overheerst die ui. En die dikke yoghurt erbij. Wat een perfect idee!
Variaties
Mujaddara kan je ook maken met (slappe) zelf gemaakte gekaramelliseerde uien.
En het blijft een rijstmaaltijd. Je kunt er heel veel extra smaken aan toe voegen. Dan raak je wel wat verder af van de armeluismaaltijd waarmee mujaddara altijd wordt geassocieerd. Maar de toevoeging van geroosterde pijnboompitten en wat druppels citroensap, dat moet kunnen.