Virgilius’ De Aeneis is een heldendicht over de daden van Aeneas. Het beschrijft de deels verzonnen oorsprong van de Romeinse beschaving en bestaat uit twaalf boeken met in totaal ongeveer 10.000 verzen.

Nou en.

Nou, in de vertaling uit 1513 door de Schotse dichter Gavin Douglas staat in het aan-tafel-eten-gedeelte in boek 7 de allereerste gedrukte versie van het woord scone, geschreven als flowr sconnys. Die kleine broodjes waar we in ons huis een beetje gek op zijn.

En het leuke is dat de Britten nu scone zeggen omdat de Schotten in het begin van de 16e eeuw waarschijnlijk het Middelnederlandse woord schoon(broot) – fijn brood – verbasterden. Het Middelnederlandsch Woordenboek geeft als varianten van schoonbroot zelfs de woorden scoonbroot en scoenbroot. Dat is dus duidelijk.

Scones, het is misschien wel Nederlands! Dat laat onverlet dat de Britten ermee vandoor gingen.

Mrs. Wilson had al vroeg in de 20e eeuw het idee om scones te vullen, met krenten of met rozijnen en specerijen, en diepe inkepingen in het deeg te maken. Dat noemde ze Scotch scones. En inderdaad zijn ze zo nog steeds te krijgen in Schotland, hoewel in een iets andere vorm dan zij beschrijft. Door de inkepingen lijkt het op een viertal aan elkaar zittende broodjes.

Dat idee van vullen kun je nog veel verder doorvoeren. Net als dat idee van diepe inkepingen. In plaats van een high-tea hapje het gevulde zoete scone idee uitgewerkt tot een iets meer reguliere hartige maaltijd. Scoonbroot: 8 aan elkaar zittende gevulde scones.

Nog niet opeten (4 personen)

Voor het scone deeg

• 180 gram zelfrijzend bakmeel
• 40 gram koude ongezouten roomboter
• 40 milliliter koude melk
• 35 gram Cheddar kaas
• 1 ei
• snufje zout

Voor de vulling

• 60 gram prosciutto di Parma ham
• 40 gram Gruyère kaas
• 2 kleine uien
• 4 zwarte olijven
• 2 volle eetlepels passata tomatensaus
• 2 afgestreken eetlepels Dijonmosterd
• 1 theelepel gedroogde oregano
• peper

Geen extra zout want daar zorgt de ham al voor.

Voor de topping

• sesamzaadjes
• water

Ik kies voor prosciutto in plaats van bijvoorbeeld pancetta omdat prosciutto minder (slierten wit) vet bevat zodat het deeg niet soppig wordt. Je kunt natuurlijk ook andere donkerrode hammen nemen waarvan het vet makkelijk te verwijderen is.

Aan het werk (30 + 30 minuten)

Het deeg maken (10 minuten)

Rasp de Cheddar.

Zeef de bloem in een kom. Meng er het zout doorheen. Wrijf de boter erdoorheen met de vingertoppen tot het op broodkruimels lijkt. Meng er dan de gerapte Cheddar doorheen.

Klop het ei los in de melk. Meng het eimengsel met een mes door het bloemmengsel tot het deeg samenkomt.

Kneed het deeg heel licht tot een deegbal. Het blijft een zacht deeg door de toevoeging van het ei. Verpak het in vershoudfolie en leg het tot gebruik in de koelkast.

Verwarm de elektrische oven voor op 190°C en leg bakpapier op een bakplaat.

De vulling maken (15 minuten)

Verwijder de pitten uit de olijven en snij de olijven doormidden.

Snij de uien in stukjes en fruit deze langzaam in een klein beetje olijfolie. Droogdeppen en wat laten afkoelen.

Snij of scheur de prosciutto in grove stukken. Rasp de Gruyère.

Als de ring van deeg in de oven gaat wordt de open binnenring kleiner doordat het brood rijst. Wil je een open binnenkant overhouden moeten we starten met een binnencirkel met een diameter van ongeveer 9 centimeter. Dat betekent een rechthoek maken met een lange zijde van ongeveer 30 centimeter. Dan krijg je een mooie rol als je een korte zijde van ongeveer 20 centimeter aanhoudt. Bij deeg werkt de verhouding breedte : lengte van 2 : 3 of 3 : 4 vaak erg goed.

Het is een zacht deeg. Je werkblad moet met wat bloem bestoven zijn tegen het vastplakken. Tenzij je meteen op bakpapier werkt.

Vormen van het scone brood (5 minuten)

Maak een rechthoek van het deeg door eerst met je handen het deeg vanuit het midden duwend plat te maken en dan zonder al te veel druk met een deegroller het deeg verder uit te rollen.

Maak de randen van het deeg nat met een klein beetje water.

Verdeel de prosciutto over het deeg. Laat een randje vrij aan de verste lange kant.

Maak om en om 4 keer in de breedte een streep met de mosterd en een streep met de passata zodat verschillende happen straks verschillend smaken.

Verdeel de uien en de olijven eroverheen. Leg de geraspte kaas erop en bestrooi met wat oregano en vers gemalen peper.

Rol het deeg in de lengte op (beginnen aan de lange kant die het dichts bij je is). Even het laatste randje deeg aandrukken. Het vrije randje deeg sluit nu de rol af.

Leg bakpapier op een bakplaat. Leg de rol met de naad naar beneden op het bakpapier. In dezelfde beweging de twee uiteinden van de rol tegen elkaar duwen en losjes samenvoegen aan de onderkant en de bovenkant.

Deze naad simuleert de eerste inkeping. Die inkepingen zijn ook nodig om de warmte tot in het midden van het scone brood te krijgen. Bij de Scotch scones deed Mrs. Wilson 4 inkepingen. Hier zijn er 8 nodig, nog 7 inkepingen te gaan. Snij het deeg op regelmatige afstand van in met een scherp mes tot op de vulling. De onderkant en de binnenkant niet insnijden.

Het deeg bestrijken met wat water. Tenslotte de sesamzaadjes op het deeg strooien.

Bakken in de oven voor 30 minuten. Door de openingen kan wat kaas ontsnappen. Geeft niks, ook lekker.

Direct serveren.

Resultaat

Lekker gerecht. Vult goed. Mosterd voor een pittig zuurtje, ham voor een zoute tint, kaas is nooit verkeerd, en de uien voor een zoete tint. De passata en de olijven maakt het af.

Het wordt een volwaardige maaltijd met bijvoorbeeld groene aspergetips of diepvriesdoperwten.

Variatie

Maak je de scoonbroot, met aangepaste hoeveelheden ingrediënten, voor 1, 2 of 3 personen dan lukt een ring van deeg niet zo goed. Geeft niets. De rol deeg gewoon recht laten of in een vage ‘S’-vorm duwen en de uiteinden afsluiten door het deeg aan elk uiteinde dicht te drukken. Net zo lekker.