De vaste bezoeker weet wellicht nog wel dat de enige goeie tomaat een tomaat in de soep is of in, jawel, een fles ketchup. Smaken verschillen nu eenmaal. Feit blijft dat ik verse tomaten niet blief. Toch is het verrassend hoe vaak ik tomatensoep maak van verse tomaten, toch minstens twee keer per maand. Ik gebruik dan San Marzano, Roma of kerstomaten. Afhankelijk van prijs en beschikbaarheid. Voor een eenvoudige tomatensaus gebruik ik vaak dezelfde basis, enkel voeg ik meestal iets minder bouillon of water toe. Je kunt er ook voor kiezen de uien weg te laten.

De meeste mensen associëren spaghetti met gehaktballen waarschijnlijk met de traditionele Italiaanse keuken. Echter stamt het gerecht uit de Amerikaanse migrantenkeuken. In Italië zul je het gerecht niet vinden. In mijn ‘De zilveren lepel’ tal van recepten met polpette, maar zonder tomatensaus. Bovendien zijn de gehaktballen niet veel groter dan een pingpongbal, vaak zelfs kleiner. En zijn de gehaktballetjes niet enkel van vlees, maar een combi van aardappel, ansjovis, spinazie  of ui. Dit terwijl de ons bekende variant voornamelijk bestaat uit gehakt en is de omvang van de bal aanzienlijk groter dan een flinke knikker. De oorsprong van deze verschillen liggen in de economische omstandigheden waaronder de gehaktballen werden gemaakt. In Italië was er een grote armoe en mensen schraapten als het ware hun eten bij elkaar. Logisch dan ook dat een gehaktbal een mengeling werd van ingrediënten.
In Amerika, land of plenty, was er een overvloed, in ieder geval zeker vergeleken met het leven in Italië. En er ontstond een andere eetcultuur, weliswaar voor de Italiaanse immigranten met een traditionele basis, maar die wezenlijk verschilde van de keuken in Italië. Zo was in het oude vaderland het vlees schaars, terwijl in Amerika er vlees in overvloed was. Niet vreemd dus dat de gehaktballen groter werden en niet meer gecombineerd hoefden te worden met allerlei groenten of brood. De broodkruimels in de gehaktballen zijn overigens wel gebleven. Ze zorgen voor een zachte en sappige gehaktbal.

En de saus? De marinara stamt uit Napels en de naam komt van het woord marinaro, wat zeeman betekent. Het is van oorsprong een snel te bereiden tomatensaus op basis van olie, knoflook en tomaten.
In Amerika waren ingeblikte tomaten voor Italiaanse immigranten, samen met spaghetti, het enige bekende voedsel dat ruim voorradig was. Het is geen wonder dus dat de gehaktballen in een rode saus verdwenen.

En omdat het zo eenvoudig en snel te maken is, toch ook hier weer een tomatengerecht op tafel…

In plaats van zout voeg ik pecorino romano toe aan het gehakt.

Men neme voor de gehaktballen:

• 250 gr half-om-half gehakt
• een paar el panko
• 1 dl bouillon
• 1 klein ei
• vers gemalen zwarte peper
• 3 el pecorino romano

Meng alles goed door elkaar en draai er middelgrote gehaktballen van. Bak ze rondom aan in de olie of boter voor een minuut of 10. Laat ze daarna uitlekken.

Men neme voor de saus:

• 500 gram tomaten (san marzano, roma, kers)
• 4 tn knoflook, fijn gesneden
• 1 dl bouillon (eventueel)
• olijfolie
• 1 tl chipotle (niet heel Italiaans, maar wel lekker)

Je kunt de tomaten ontvellen, maar dat laat ik meestal achterwege. De vellen zorgen namelijk voor de binding van de saus. Eventueel kun je de saus nog lichtjes pureren. Bij grote tomaten snij je de witte kern weg en de pitjes weg. Bij kleine tomaten kun je dat achterwege laten.

Verhit de olie en laat daarin de knoflook zachtjes garen. Pas op dat de knoflook niet verkleurt en verbrandt.

Voeg vervolgens de tomaten toe en eventueel een kleine beetje bouillon samen met de chipotle. Laat de tomaten zachtjes pruttelen en indikken tot een saus ontstaat. Voeg vervolgens de gehaktballen toe. Laat dit nog een minuut of 20 zachtjes staan.

Intussen kun je de spaghetti of een andere pasta klaar maken.

Serveer de pasta met daarover de gehaktballen en saus.