In tijden van schaarste wordt soep veel gegeten. Zo ook in het interbellum, de tijd tussen de twee wereldoorlogen. En onder de titel ‘Mystery Cake’ werd op 28 november 1932 in de Los Angeles Times een cake recept gepubliceerd door Marianne Manners in haar column “Requested Recipes“. Mysterie omdat na het eten meestal niet werd geraden dat er een hoofdrol was weggelegd voor de inhoud van een blik tomatensoep. Manners heeft het recept echter niet bedacht.

In 1916, tijdens de eerste wereldoorlog verscheen het 64 pagina’s tellende en geïllustreerde boekje “Helps for the Hostess“, een eigen uitgave van de Joseph Campbell Company. Het veranderde de toenmalige eetgewoontes doordat gecondenseerde soepen ineens werden gepromoot als ingrediënt van gerechten. Al eens spaghetti à la Campbell gegeten? Spaghetti met tomatensoep in plaats van tomatensaus? Het boekje is een aantal malen herdrukt in het interbellum. Soep werd zo populair dat het woord in 1921 in de naam van een nieuw bedrijf werd opgenomen, de Campbell Soup Company.

De Campbell Soup Company meldt nu zelf dat hun archief (pas) vanaf oktober 1940 melding maakt van cakes met tomatensoep. Campbell soep, met het door Andy Warhol in 1962 beroemd gemaakte wikkel om het blik. Het ontwerp van die wikkel is echter niet van Warhol. Dat bestaat al sinds 1898 (of 1897 als je andere kleuren dan rood en wit toe staat). Wat Warhol maakte was “Campbell’s Soup Cans“, een set van 32 gezeefdrukte schilderijen. Elk schilderij bevat de afbeelding van een blik voor elke smaak soep die door Campbell werd geproduceerd rond 1962. Je zou kunnen zeggen dat Warhol en Campbell elkaar wereldberoemd hebben gemaakt.

Mystery Cake bleek daarna zo lekker te worden gevonden dat als je nu tomatensoep-cake recepten bekijkt het meestal de variant is met een blik gecondenseerde tomatensoep van Campbell. Een blik tomatensoep bevat echter veel ingrediënten die niet nodig of zelfs onwenselijk zijn in een zelf gemaakte cake.

Daarom een versie met eigengemaakte tomatensoep. En om in de sfeer te blijven gepelde tomaten uit blik in plaats van verse rijpe tomaten.

In het recept uit 1932 wordt baking soda toegevoegd. Dat wordt gedaan om het hoge zuurgehalte van de tomatensoep uit blik sterk te verminderen. Die stap sla ik over omdat dan wel de typische tomatensmaak een beetje verloren gaat. Mogelijk dat daardoor vroeger niet werd geraden dat er tomaten in de cake zaten, wie weet. In de ‘Campbell’ recepten wordt verder shortening als vet gebruikt. Ik volg Manners door boter te gebruiken.

Nog niet opeten

Basis tomatensoep (in plaats van een blik tomatensoep)

• een blik gepelde tomaten
• 1 eetlepel tomatenpuree
• ¾ theelepel allspice (piment)
• ¾ theelepel vers gevijzelde kruidnagel
• 1 theelepel kaneelpoeder
• snufje zout
• ½ theelepel vers gemalen nootmuskaat (optioneel)

Cake (alles op kamertemperatuur)

• 250 gram bloem (of zelfrijzend bakmeel)
• 2 volle theelepels bakpoeder (bij gebruik van bloem)
• 60 gram ongezouten roomboter
• 150 gram basterdsuiker (oorspronkelijk 200 gram)
• 50 gram gekraakte walnoten
• 50 gram gekraakte pecannoten
• 1 ei (optioneel)

De ingrediënten die als optioneel zijn gemerkt zijn latere toevoegingen ten opzichte van het recept uit 1932. Oorspronkelijk werd er ook nog 75 gram gedroogd fruit aan toegevoegd, bijvoorbeeld rozijnen. Die heb ik vervangen door 50 gram extra noten.

Aan het werk (20 + 45 minuten)

Rooster de walnoten en pecannoten in een droge koekenpan en laat ze afkoelen. Laat ze heel zoals Manners, of verbrokkel de noten in grove stukken, of maak ze fijn met een staafmixer zoals ik dit keer deed.

De oorspronkelijke inhoud van een blik Campbell’s gecondenseerde tomatensoep was 10.5 oz (310 ml) en woog ongeveer 300 gram. De meeste blikken gepelde tomaten zijn nu 400 gram. Daarom: check met een maatbeker hoeveel tomaten(sap) qua volume (in milliliter) echt in het blik zat, en gebruik 310 ml. De gepelde tomaten met de rest van het sap in een hoge pan doen met de eetlepel tomatenpuree. Laat de tomaten een 20 minuten zacht sudderen op een laag vuur onder af en toe roeren. Het moet nu een wat dikkere (ongekruide) tomatenpuree zijn, niet een waterig geheel.

Smaakt de puree te zuur naar je mening, meng er dan ¼ theelepel baking soda doorheen. Dat kan flink schuimen, vandaar de hoge pan. Smaakt het nog steeds te zuur, dan een eetlepel suiker toevoegen. Ik sla deze stappen over omdat verwarmde tomaten al anders smaken dan rauwe tomaten.

De tomatenpuree weer laten afkoelen tot kamertemperatuur en daarna verder pureren met een staafmixer.

Het vormen van de cake

Verwarm de elektrische oven voor op 160°C.

Beboter een cakeblik van ongeveer 10 x 24 centimeter en druk bakpapier op de bodem en tegen de wanden.

Meng de piment, kruidnagel, nootmuskaat, kaneel en zout bij de tomatenpuree om er een gekruide tomatensoep van te maken.

Mix eerst op de laagste stand in een kom de boter voor 1 minuut tot deze zacht en romig is. Mix er vervolgens op de medium stand langzaam en beetje bij beetje de suiker bij. Zodra alle suiker is toegevoegd op de hoogste stand verder mixen voor ongeveer 5 minuten. Het boter/suiker mengsel zit dan vol met luchtbubbels. Klop het ei los en meng deze er rustig door heen.

Meng de noten door de tomatensoep.

Meng de tomatensoep en het boter/suiker mengsel goed door elkaar. Zeef de bloem boven een kom en meng er de bakpoeder doorheen. Voeg de bloem daarna in gedeeltes toe aan het tomatensoep mengsel. Elke keer goed mengen voor het volgende deel van de bloem wordt toegevoegd.

Hevel het mengsel over naar het bakblik, maak de bovenkant glad, en zet de cake voor 45 minuten in de oven of totdat een satéprikker er droog uitkomt.

De cake eerst wat laten afkoelen en dan uit het bakblik halen.

Resultaat

Manners schrijft: één dag laten staan voordat je het serveert.

Het is een luchtige cake, met een aparte kleur. Door de nogal afwijkende verhouding van de boter en de suiker is de structuur heel anders dan die van de klassieke Hollandse cake.

Het eerste moment proef je een ondefinieerbare smaak, dat meteen daarna verdwijnt onder een kruidige smaak. Die eerste vleug moet komen van de tomaten, die je inderdaad niet zal raden als ingrediënt. De kruidige smaak heeft het wel iets weg van de smaak van kruidkoek. Daarna neemt een peperige smaak het over. En de nasmaak is lekker lang.

Een zeer geslaagde cake.