Psychologen zijn hard nodig, voor het helpen van mensen met echte mentale problemen. Als er (veel) meer mensen tot psycholoog zijn opgeleid dan er banen zijn, dan heb je echter wel meteen een probleem als maatschappij.

Voor kunstenaars zonder inkomen was er De Beeldende Kunstenaars Regeling (BKR), van 1956 tot 1987. Kon je gemaakt werk inleveren en kreeg je in ruil geld. Kunst waar niemand op zat te wachten, anders hadden die kunstenaars wel een inkomen gehad. Psychologen hebben een andere oplossing bedacht. Het aanbieden van cursussen aan het bedrijfsleven en ambtenaren over issues die eigenlijk geen issues zijn. Geen gedragswetenschappers maar gedragscursusleiders. En daar is het brood op de plank. Best slim.

In de loop der jaren zelf ook van vele cursussen mogen genieten, of ik nu wilde of niet. Soms zelfs na jaren verplicht op herhaling, met nieuwe collega’s. Cursussen zonder uitzondering gegeven door mensen die een opleiding psychologie hadden doorlopen. De Roos van Leary, het Piramidemodel van Miller, Mindfulness(!), een leven lang in een flow, de 80/20 regel, het Kleurenmodel, de Zwakste Schakel, … , de lijst gaat nog wel even door. Tuurlijk heb ik van elke cursus wel wat opgestoken. Je leert als het goed is sowieso elke dag wat nieuws.

Vaak waren die cursussen meerdaags, en bijna altijd in een tot hotel/zalencentrum omgebouwd landhuis. Veelal op de Veluwe of in de bossen ten oosten van Hilversum, soms langs de Vecht. Voordelen waren de boswandelingen, de verse broodjes bij ontbijt en lunch en de keuzes voor het avondeten. Daar regelmatig wild gegeten.

Wild eten, daar kon ik de hele dag naar uitkijken. Met familie in de wildernis van Friesland waren we wel gewend aan wild eten. In het seizoen kregen we wel eens fazant mee. Het restant aan wildernis moet namelijk goed beheerd worden. Fazant, superlekker, echt wel. Volledig gegaard, maar wel op je bord met de hagel er nog in. Heb ik wel aan moeten wennen.

Nadelen hebben de cursussen natuurlijk ook. Elk voordeel heeft zijn nadeel. Meestal verwerden meerdaagse cursussen tot langdurig naar 1 plaatje kijken, die daarna in 100 verschillende varianten werd besproken en vooral geoefend. 2 of zelfs 3 dagen achter elkaar hetzelfde doen? Je werd er gewoon amateur-acteur van. Ben Tiggelaar begreep dat beter met zijn ‘MBA in één dag’.

Waar ik veel gebruik van maak kwam via een Duitse collega langs, daar is geen psycholoog aan te pas gekomen. DELLE, Durch Einfach Liegen Lassen Erledigt. Eisenhower heeft er veel aan gehad, aan het denken in 4 kwadranten. DELLE en emails afhandelen, werkt ook goed samen. Kan je vast ook cursussen in volgen, in DELLE.

Feedback geven over eten, daar geven de Italianen hoog van op. Het zit in hun cultuur. In de loop der tijd heeft dat veel lekkere gerechten opgeleverd. Ik denk wel dat de mama’s in de familie uitgesloten zijn als personen om feedback aan te geven. De maaltijden van mama’s vinden ze zo te lezen altijd geweldig. Italianen, die voelen aan wanneer ze wel of geen feedback moet geven over eten. Daar zal respect ook een factor in zijn. Tijdens de cursus leerde je dat iedereen feedback mag/moet geven aan iedereen. Was goed voor iedereen! Respect? Not today.

Geen idee of de Italiaanse eetcultuur de inspiratie was. Er is wel altijd behoefte om nieuwe invalshoeken te creëren. Ineens was daar de cursus feedback geven. Nieuw brood op de plank.

Een vorm van feedback geven start al heel vroeg. De moderne vorm van het kringgesprek, standaard op basisscholen, is misschien wel de vroegst mogelijk mentale schade veroorzakende vorm van verplichte communicatie. Verplicht praten waar iedereen bij is en niet in je eigen besloten vriendenkring, om alle onderwerpen bespreekbaar te maken. Geen geheimen voor en in de klas. Didactiek lijkt daarmee belangrijker te zijn dan de inhoud van vakken, zoals taal en rekenen?

Erg modern in het zakenleven is nu dus (een cursus) feedback geven, vooral verkocht als een positieve manier om elkaar aan te spreken op het gedrag. Om elkaar te verbeteren. Maar al tijdens het volgen van die cursus, vele jaren geleden, kreeg ik een ongemakkelijk gevoel. Tijdens feedback geven moet je vertellen welk effect gedrag van de ander op jouzelf heeft. Als je het wat dieper analyseert, gaat feedback geven over het veranderen van het gedrag van de ander, zodanig dat jij jezelf beter voelt en je minder ergert, en zonder dat je zelf hoeft te veranderen.

Tijdens het oefenen van feedback gesprekken met collega’s ontstaan wel eens moeilijke situaties, doordat je feedback geeft en ontvangt op echt gedrag tijdens het werk. 2 mensen aan de slag, in het midden van de groepskring, een gever en een ontvanger van feedback. De rest van de groep moest goed opletten en vooral leren hoe het moest. Soms kwam de kritiek echter hard aan. Kon de cursusleidster in een psychologen-rol aan de slag. Niet in een besloten privéruimte, maar in de klassieke setting van de kring. En daarvan weten we al sinds onze jeugd, daar zijn geen geheimen. Na een echte cursus feedback geven met collega’s wordt de sfeer op een kantoor nooit meer de oude. Tot er teveel nieuwe collega’s zijn en je weer op cursus mag … .

Voer voor psychologen is ook waarom er zoveel discussies zijn over ananas op pizza. Trekken wij ons ook niets van aan. En de mama in ons huis krijgt ook feedback als zij heeft gekookt. Met respect, dat wel.

Nog niet opeten

• zelfgemaakte pizza bodem
• 125 gram kastanjechampignons
• 1 ui
• 2 ananasschijven, uit blik
• Danablu 50+ kaas
• 2 eetlepels passata

Aan het werk

Verwarm de elektrische oven voor op 220°C.

Verdeel de passata over de pizzabodem.

Snij een ui in halve ringen en bak die op matig vuur glazig en zacht in wat boter.

Snij de droge uiteindjes van de kastanjechampignons en snij ze dan in dikke schijfjes. Bakken in boter in een brede koekenpan op hoog vuur, zodat ze bakken en niet garen in het vrijgekomen vocht.

Dep de ananasschijven droog en snij ze daarna in stukjes.

Alles verdelen over de pizzabodem en de kaas erover verbrokkelen.

Dan 20 minuten bakken op 220°C.

Direct serveren.

Resultaat

Lekker, ananas op pizza. Opgegeten zonder enige feedback van anderen in het huis over de keuze van ingrediënten.